Vegetation degradation assessment in Khukhmorit soum, Govi-Altai province
DOI:
https://doi.org/10.5564/mjgg.v59i43.2523Keywords:
Desertification, Ikh Mongol sand, Land degradation, Sand movement, Vegetation degradationAbstract
Khukhmorit soum is situated on the south of Ikh Mongol sand, therefore, over half of the surface area is covered by the sand. In recent years, the sand movement has been expanding to the settled areas and pastureland as a result of increasing bare sand and lack of vegetation cover due to climate change and human activities, especially overgrazing and shrub logging for fuel. We aimed to determine vegetation degradation based on plant community indicators in the Khukhmorit soum. We considered vegetation cover, aboveground biomass, species richness, and diversity as main indicators and then calculated the index for vegetation degradation. The results showed that a vegetation degradation level was very heavy at 28.7%, heavy at 57.1%, moderate at 9.1%, and light at 4.8% of the total territory. The vegetation degradation was observed mainly in grassland, valleys, and wet depressions, and such areas were occupied by sparse and short vegetation including digression species such as Oxytropis aciphylla, Carex duriuscula, Convolvulus ammanii, and Chenopodium album. As the grassland vegetation community occupying 46.9% of the total area was under the heavy degradation process, therefore it is likely to lead to negative consequence by decreasing the forage resources and quality.
Говь-Алтай аймгийн Хөхморьт сумын ургамал нөмрөгийн доройтол
ХУРААНГУЙ
Говь-Алтай аймгийн Хөхморьт сум нь Их Монгол элсний өвөрт байрлах учраас нутгийн талаас илүү хувийг элс эзэлдэг онцлогтой нутаг юм. Сүүлийн жилүүдэд явагдаж буй уур амьсгалын өөрчлөлт, нөгөө талаас хүний үйл ажиллагааны нөлөөгөөр элсний бэлчээрийг малын хөлөөр талхлан элсийг тогтоон барих ургамал нөмрөгийг хэт сийрэгжүүлсэн нь элс нүүх гол шалтгаан болж өнөөгийн байдлаар сумын төв, бэлчээр нутаг элсэнд дарагдах аюул тулгараад байна. Бид ургамлын шалгуур үзүүлэлтүүдэд үндэслэн ургамал нөмрөгийн доройтлыг тодорхойлохыг зорилоо. Ингэхдээ ургамлын тусгаг бүрхэц, газрын дээрх биомасс, зүйлийн баялаг, олон янз байдал болон доройтлын индексийг тооцон харьцуулан судалсан. Ургамал нөмрөгийн доройтлын зэргээр авч үзвэл Хөхморьт сумын газар нутгийн 28.7% нь маш хүчтэй, 57.1% нь хүчтэй, 9.1% дунд зэрэг доройтсон, харин 4.8% нь бага эсвэл хэвийн хэмжээнд байна гэж тооцов. Ургамал нөмрөгийн доройтол тал, хөндий, чийгсэг хотгоруудаар илүү ажиглагдах бөгөөд энд ургамал тачир, сийрэг ургахаас гадна доройтлыг илэрхийлэгч ургамлуудаас өргөст ортууз (Oxytropis aciphylla), ширэг улалж (Carex duriuscula), амманы сэдэргэнэ (Convolvulus ammanii), лууль (Chenopodium album) зэрэг ургамлууд тохиолдож байна. Ийнхүү нийт нутгийн 46.9%-ийг эзэлж буй тал хөндийн ургамалжилт хамгийн их доройтолд өртөж буй нь бэлчээр тэжээлийн нөөц хомсдох, чанар муудах сөрөг үр дагавруудыг дагуулна.
Түлхүүр үгс: Цөлжилт, Их Монгол элс, Газрын доройтол, Элсний нүүлт, Ургамал нөмрөгийн доройтол
Downloads
125
References
Н. Мандах ба Д. Даш, Монгол орны цөлжилтийн атлас. Улаанбаатар, 2013.
“Цөлжилттэй тэмцэх Үндэсний хөтөлбөр.” Засгийн газрын тогтоол, 2010.
Д. Даш, “Их нууруудын хотгорын элсэн хуримтлалын ландшафт, байгаль хамгааллын асуудалд,” Газарзүйн ухаанаар эрдмийн зэрэг горилсон бүтээл, Геоэкологийн хүрээлэн, Улаанбаатар, 1999.
P. D’Odorico, A. Bhattachan, K. F. Davis, S. Ravi, and C. W. Runyan, “Global desertification: drivers and feedbacks,” Adv. Water Resour., vol. 51, pp. 326–344, 2013. Available: https://doi.org/10.1016/j.advwatres.2012.01.013
UNCCD, “Global land outlook,” 2017.
S. N. Bazha et al., “Invasive successions as the indicator of desertification of dry steppe by way of example of Central Mongolia,” Russ. J. Biol. Invasions, vol. 6, no. 4, pp. 223–237, 2015. Available: https://doi.org/10.1134/S2075111715040025
P. D’Odorico, G. S. Okin, and B. T. Bestelmeyer, “A synthetic review of feedbacks and drivers of shrub encroachment in arid grasslands,” Ecohydrology, vol. 5, no. 5, pp. 520–530, 2012. Available: https://doi.org/10.1002/eco.259
P. D. Gunin et al., “Expansion of Ephedra sinica Stapf. in the arid steppe ecosystems of Eastern and Central Mongolia,” Arid Ecosyst., vol. 2, no. 1, pp. 18–33, 2012. Available: https://doi.org/10.1134/S2079096112010052
O. W. Van Auken, “Shrub invasions of North American semiarid grasslands,” Annu. Rev. Ecol. Syst., pp. 197–215, 2000. Available: https://doi.org/10.1146/annurev.ecolsys.31.1.197
R. F. Noss, “Indicators for monitoring biodiversity: a hierarchical approach,” Conserv. Biol., vol. 4, no. 4, pp. 355–364, 1990. Available: https://doi.org/10.1111/j.1523-1739.1990.tb00309.x
S. Bunning, J. McDonagh, and J. Rioux, “Land degradation assessment in drylands. Manual for local level assessment of land degradation and sustainable land management. Part 1,” Plan. Methodol. Approach Anal. Report., p. 163, 2011.
D. Mouat et al., “Desertification evaluated using an integrated environmental assessment model,” Environ. Monit. Assess., vol. 48, no. 2, pp. 139–156, 1997. Available: https://doi.org/10.1023/A:1005748402798
“Хөхморьт сумын цөлжилт, газрын доройтол, элсний нүүлт хөдөлгөөний төлөв байдал, түүнийг сааруулах менежмент,” Газарзүй, Геоэкологийн хүрээлэн, Улаанбаатар, суурь судалгааны ажлын тайлан, 2022.
В. И. Грубов, Монголын гуурст ургамал таних бичиг. Улаанбаатар: Ган принт, 2008.
R. M. Hope, M. R. M. Hope, and R. Collate’CI, “Package ‘Rmisc,’” group, vol. 101, p. 2, 2013.
J. Oksanen et al., “Package ‘vegan’. Community ecology package, version 2,” 2013.
H. Wickham, W. Chang, and M. H. Wickham, “Package ‘ggplot2,’” Create Elegant Data Vis. Using Gramm. Graph. Version, vol. 2, no. 1, pp. 1–189, 2016.
C. E. Shannon, “A mathematical theory of communication,” Bell Syst. Tech. J., vol. 27, no. 3, pp. 379–423, 1948. Available: https://doi.org/10.1002/j.1538-7305.1948.tb01338.x
E. P. Odum and G. W. Barrett, Fundamentals of ecology, vol. 3. Saunders Philadelphia, 1971.
Х. Буян-Орших ба Ц. Даваажамц, “Их Нууруудын хотгорын элсний бэлчээрийн ургац, түүний хөдлөл зүй,” Ботаникийн Хүрээлэнгийн Бүтээл, vol. 5, 1981.
А. Юнатов, БНМАУ-ын хадлан билчээр дэх тэжээлийн ургамлууд. Улаанбаатар: Сүхбаатарын нэрэмжит хэвлэлийн комбинат, 1968.
У. Лигаа, Б. Даваасүрэн, ба Н. Нинжил, Монгол орны эмийн ургамлыг өрнө дорнын анагаах ухаанд хэрэглэхүй. Улаанбаатар: JKC принт, 2005.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Otgontsetseg Davaanyam, Bayasgalan Dagvadorj, Khaulenbek Akhmadi
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Copyright on any research article in the Mongolian Journal of Geography and Geoecology is retained by the author(s).
The authors grant the Mongolian Journal of Geography and Geoecology a license to publish the article and identify itself as the original publisher.
Articles in the Mongolian Journal of Geography and Geoecology are Open Access articles published under a Creative Commons Attribution 4.0 International License CC BY.
This license permits use, distribution and reproduction in any medium, provided the original work is properly cited.