Chronological and evolutionary challenges associated with the Xiongnu aristocratic tombs

Abstract

It has been a century since the expedition led by Russian scholar P.K. Kozlov first investigated the large tombs of the Xiongnu aristocratic at the Noyon Uul monument in Mongolia. Throughout this period, excavations have not been conducted at three of the fourteen sites associated with the large tombs of the Xiongnu aristocratic, namely at Bor Bulgiin am, Hyalgant, and Ovoono Khar, while comprehensive archaeological investigations have been carried out at the other eleven. Currently, archeological excavation and research on a total of 29 large tombs of the aristocratic have been conducted in Mongolia, ZaBaikal, and Tuva. Additionally, ongoing research activities are being conducted at three sites: Duurlig Nars, Gol Mod-II, and Yamaan Us. This article includes the use of items from the excavated tombs of the Xiongnu aristocratic up to the present, encompassing artifacts that illustrate the manufacturing dates derived from the tombs, bronze mirrors, and engraved silk, which help determine related time periods based on comparative studies, and results of radiocarbon dating of samples that establish the chronological context for the tombs. Based on these findings, the article discusses the time period and conditions in which the large square-shaped tombs characteristic of the Xiongnu nobility were established. Based on this foundation, the article discusses the time period and conditions in which the large square-shaped tombs characteristic of the Xiongnu elite were established. Additionally, based on the artifacts from the newly investigated Chikhertiin Zoo memorial site, this research addresses the issues of transformation and change in the large tombs associated with the Xiongnu’s upper echelons. It examines how the tombs evolved from circular to square shapes, and suggests that, based on the accumulated artifacts, it is possible to divide their development into three stages.

Хүннүгийн язгууртны булшны холбогдох он цаг ба хувьсал хөгжлийн асуудал

Товчлол. Хүннүгийн язгууртны том булшийг Оросын эрдэмтэн П.К.Козловын экспедиц Монголын Ноён уулын дурсгалт газарт анх малтан судласнаас хойш 100 жил өнгөрсөн бөгөөд энэ бүх үеийн туршид Хүннүгийн язгууртан дээд давхаргад холбогдох том булштай 14 дурсгалт газраас Бор булгийн ам, Хялгант, Овооно хар зэрэг 3 газарт малтлага судалгаа хийгдээгүй, бусад 11 газарт судалгаа шинжилгээний ажил хийгдсэн байна. Одоогоор нийт 28 язгууртны том булшны малтлага судалгааг Монгол болон Өвөр Байгал, Тувагийн нутагт хийжээ. Мөн Дуурлиг нарс, Гол мод-II, Ямаан ус зэрэг 3 газарт судалгааны ажил ид хийгдэж байгаа юм. Тус өгүүлэлд өнөөг хүртэл малтлага судалгаа хийсэн Хүннүгийн язгууртны булшны хэрэглэгдэхүүнийг хамруулан булшны илэрсэн үйлдвэрлэсэн цаг хугацааг илтгэх бичээст олдвор, харьцуулсан судалгааны үндсэн дээр холбогдох цаг хугацааг тодорхойлох боломжтой хүрэл толь, дүрс үсэг бүхий торго нэхмэл зэрэг олдвор хэрэглэгдэхүүн болон дээжийн радио-карбон задлан шинжилгээний үр дүнд тулгуурлан булшны холбогдох он цагийг тогтоож, түүнд үндэслэн Хүннүгийн үүдэвчтэй дөрвөлжин хэлбэрийн том хэмжээт язгууртны булшнууд бий болсон цаг хугацаа, нөхцөл байдлын талаар авч үзэв. Мөн шинээр малтлага судалгаа хийсэн Чихэртийн зоо дурсгалын хэрэглэгдэхүүнд тулгуурлан Хүннүгийн язгууртан дээд давхаргынханд холбогдох том хэмжээт булшны хувьсал өөрчлөлтийн асуудлыг хөндөхийг зорьсон юм.

Түлхүүр үг. Хүннү, язгууртны булш, том хэмжээт булш, үүдэвчтэй дөрвөлжин хэлбэрийн булш