Images of warriors with the shield from Bichigt Mount in Ikh Bayan Mountain

Abstract

This article analyzes the image of the warrior with the shield – one of the most beautiful petroglyphs, discovered near Bichigt Mount in Ikh Bayan Mountain ridge, Bayanlig sum, Bayankhongor aimag. During the survey in 2019, when autors have being photographing, documenting and re-examining the petroglyphs of Bichigtiin am, they discovered an image of the fighting warriors, equipped by bows and axes. The carving was located on the rock, on the left side of the Mouth. The color of depiction is almost the same as rock background, that indicates the early age of this petroglyphs and makes possible relating it to Bronze Age. It is quite typical scene for the Bronze Age rock art – infighting with usage of different kinds of weapon. But there very few images with warrior, who uses the shield as the main security guard. The shield on this image is very similar to the penthahedral objects that can be found depicted on the deer stones and usually interpreted as the part of the ammunition. This is first time, when petroglyph, represented the warrior, holding the shield to protect himself from the arrows of other warriors. This discovery is unique and significant for understanding of types of ammunition and traditions of rock art in Bronze Age: we suppose that the picture finalized the discussion on meaning of penthahedral objects on the deer stones, found in Mongolia and neighboring territories.

Их Баян уулын Бичигтийн амны бамбайт дайчны дүрслэл

Товчлол. Энэ өгүүлэлд Баянхонгор аймгийн Баянлиг сумын нутаг Их Баян уулын Бичигтийн амнааc шинээр илрүүлэн олсон хадны нэгэн гайхамшигт зураг болох бамбайгаар зэвсэглэсэн дайчны дүрслэлийг нийтэлж байна.
2019 оны хавар, зохиогчид Бичигтийн амны хадны зургийн гэрэл зураг авах, баримтжуулах, шинэ дурсгал олж илрүүлэх, дахин судлах ажлын хүрээнд нэгэн хошууны хаданд сийлсэн нум болон байлдааны сүхээр хоорондоо тулалдаж буй өгүүлэмжтэй зургийг илрүүлэн олсон юм. Хүрэл зэвсгийн үеийн хадны зурагт хоорондоо төрөл бүрийн зэвсгээр ойрын зайнаас тулалдаж буй байдлыг илтгэн харуулсан зохиомжит зураг олон байдаг хэдий ч хамгаалалтын гол зэвсэглэл болох бамбай барьсан дайчны дүрслэл тун ховор юм. Энэ зурагт дүрслэгдсэн дайчин эрийн барьсан бамбай нь буган чулуун хөшөөний зэр зэвсэг дотор олонтоо тааралдах таван талт дүрслэлтэй адилхан байна. Ийнхүү буган хөшөөнөө олон тоогоор дүрслэгдсэн байдаг бамбайн дүрслэл хадны зурагт анх удаа бодит байдлаар буюу дайчин эр гартаа барьж, нум сум харваж буй дайчны сумнаас хамгаалан буйгаар дүрслэгдсэнээр олдож байгаа нь судалгааны асар их ач холбогдолтой юм.
Манай орон болон хөрш зэргэлдээх орны бүс нутгийн буган хөшөөн дээр сийлэгдсэн, учир холбогдол, зориулалт нь маргаан дагуулж ирсэн дүрслэл бодитоор олдож хүрэл зэвсгийн үеийн судалгааны нэгэн маргаантай асуудалд цэг тавилаа хэмээн үзэж байна.
Бамбайт дайчны зургийн хадгалагдсан байдал, сийлсэн арга барил зэрэгт үндэслэн энэ зургийг хүрэл зэвсгийн хөгжингүй үед холбогдуулан авч үзлээ.

Түлхүүр үгс: Их Баян уул, Бичигтийн ам, хадны зураг, бамбай, буган хөшөө, хүрэл зэвсгийн үе