Conceptual Metaphor in Mongolian and English Languages (Using the Examples of the Concept of Sadness)

Abstract

Emotions represent a complex and abstract domain with a structured system. Cognitive metaphors are essential in understanding how humans perceive and interpret emotions through language, culture, and thought. Metaphors draw significant attention from researchers because they go beyond the traditional notion of literary devices; they are multifaceted, rich in meaning, and a subtle linguistic phenomenon. The metaphor of sadness in both Mongolian and English is a productive linguistic construct formed through container and vertical schemas.
This study focuses on the concept of sadness, a fundamental emotional category, to explore its essence within the framework of cognitive linguistics. Our goal is to identify the source domains of metaphors and highlight both the similarities and differences between the two languages. We analyzed linguistic evidence to define and categorize the sub-concepts of sadness in Mongolian and to examine the structural and experiential foundations of sadness metaphors. Our findings indicate that the concept of sadness involves multiple source domains and a complex structure, shaped by the worldviews, life experiences, and cognitive frameworks of both Mongol and English-speaking cultures. This research also shows that metaphors for sadness in Mongolian and English are rooted in bodily movements and experiential bases, revealing that different cultures and languages perceive emotions in distinct ways.

Монгол, англи хэлний сэтгэл хөдлөлийг илэрхийлсэн танин мэдэхүйн зүйрлэл (“уйтгар гуниг” концептын жишээн дээр)

Хураангуй: Сэтгэл хөдлөл нь маш нарийн бүтэц, тогтолцоотой хийсвэр ертөнц юм. Хүн төрөлхтөн сэтгэл хөдлөлийг хэрхэн таньж мэдэж, ухаарч ойлгосныг хэл, соёл, сэтгэлгээний талаас судлахад танин мэдэхүйн зүйрлэл чухал үүрэгтэй. Зүйрлэл нь хэлний уран яруу хэрэглүүр хэмээх уламжлалт ойлголтоос илүү хол давсан, өргөн хүрээтэй, гүнзгий утгатай, хэлний нарийн үзэгдэл тул судлаачдын анхаарлыг татсаар байна. Монгол, англи хэлний уйтгар гунигийг илэрхийлсэн зүйрлэл нь босоо ба сав бүдүүвчийн хүрээнд үүсдэг хэлний бүтээлч зүйрлэл юм.
Иймд бид энэ судалгаанд сэтгэл хөдлөлийн үндсэн ай болох “уйтгар гуниг” концептыг сонгож, судлаачдын дэвшүүлсэн танин мэдэхүйн хэл шинжлэлийн онолд тулгуурлан уг концептын мөн чанарыг тодорхойлж, зүйрлэлийн сурвалж хүрээг тодорхойлон, хоёр хэлэнд илэрч буй нийтлэг хийгээд онцлог шинжийг илрүүлэхийг зорьсон. Бид энэ судалгаанд хэлний баримтыг айчлан, дэд айг тодорхойлж, тэдгээрт дүн шинжилгээ хийж, монгол хэлний уйтгар гунигийн тухай зүйрлэлийн бүтэц, туршлагын үндсийг тодорхойлсон болно. Хэлний жишээ баримтад анализ хийхэд энэ сэтгэл хөдлөл олон сурвалж хүрээтэй, нарийн бүтэцтэй болох нь тогтоогдсон. Энэ нь монгол, англи үндэстний ертөнцийг үзэх үзэл, арга ухаан, сэтгэлгээний онцлогтой холбоотой байна. Монгол, англи хэлний уйтгар гунигийг илэрхийлсэн зүйрлэлүүд биеийн үйл хөдлөл, туршлагын үндэс, соёлд суурилан үүссэн бөгөөд өөр хэл, соёлт үндэстнүүд сэтгэл хөдлөлийг өөр өөрийн арга ухаанаар таньж мэддэг болохыг энэ судалгаа харуулж байна.

Түлхүүр үг: хийсвэр ертөнц, туршлага, дүр бүдүүвч, сэтгэлгээ, ертөнцийг үзэх үзэл