Hydrochemical investigation of the wells water in Bayanzurkh, Ulaanbaatar

Abstract

This study aimed to determine water-rock interactions depending on mineralization and assess to detailed water quality  study of the well waters for drinking purpose in Bayanzurkh district. Totally, 55 well water samples were collected from 7
subdistricts of Bayanzurkh district. Determinations of the all sample are performed by water quality parameters such as radiological, physico-chemical and chemical compositions and microbiological properties. The chemical data illustrates that the well waters were neutral to slightly alkaline, and total hardness observed in 46 water samples was soft to softer and 9 water samples was hard to very hard. The hydrochemical data indicates that 53 well waters belong to the HCO₃^- - Ca²⁺, Mg²⁺ type, and others are HCO₃^-- Mg²⁺ and SO₄^2--Na⁺ type of water. The results were compared with National standard (MNS 0900:2018) and with World health organization (WHO, 2017) guidelines for drinking water quality. Among these 25 well waters were overrated by permissible concentration of MNS 0900:2018 and WHO guidelines for the following radiological, chemical compositions and microbiological properties. However, 30 well waters were suitable for drinking water by their permissible value of national standards. According to the Gibbs diagram, all studied well waters were belonging to the rock-water interaction dominance area which was indicated by hydrochemical processes.

Баянзүрх дүүргийн гүний худгуудын усны гидрохимийн судалгаа

Хураангуй: Энэхүү судалгаагаар Баянзүрх дүүргийн иргэдийн унд ахуйн хэрэгцээндээ ашиглаж буй гүний худгийн усанд нарийвчилсан судалгааг явуулсаны үндсэн дээр усны чанарыг үнэлэх мөн эрдэсжилтээс хамааруулан ус чулуулгийн харилцан үйлчлэлийг тодорхойлох зорилгоор энэхүү ажлыг хийж гүйцэтгэсэн. Баянзүрх дүүргийн 7 хороонд байрлах унд ахуйн зориулалтаар ашигладаг 55 гүний худгийн усны сорьцонд физик-хими, химийн найрлага, микроэлемент, бичил амь судлал болон цацрагийн аюулгүйн үзүүлэлтүүдийг тодорхойлсон болно. Судалгаанд хамрагдсан гүний худгуудын ус нь саармагаас сул шүлтлэг орчинтой, зөөлнөөс зөөлөвтөр устай 46 худаг, хатуувтараас хатуу устай 9 худаг байгаа ба 53 гүний худаг нь HCO₃^- - Ca²⁺, Mg²⁺-ийн төрлийн, бусад нь  HCO₃^-- Mg²⁺  болон SO₄^2--Na⁺  төрлийн усны ангилалд хамаарагдаж байна. Баянзүрх дүүргийн иргэдийн унд ахуйн хэрэгцээндээ ашиглаж буй нийт 55 гүний худгийн ус судалгаанд хамрагдсанаас 25 худгийн ус нь зарим анион, катион болон бичил амь судлал, цацрагийн аюулгүйн үзүүлэлтээрээ Монгол улсад мөрдөгдөж байгаа ундны усны стандарт MNS 0900:2018 болон Дэлхийн Эрүүл Мэндийн байгууллагаас гаргасан улс орнуудын мөрддөг ундны усны стандарт шаардлагыг хангахгүй байна. Харин 30 гүний худгийн ус нь бүх үзүүлэлтээрээ Монгол улсад мөрдөж буй MNS 0900:2018 стандартын шаардлагыг хангаж байна. Ус, чулуулгийн харилцан үйлчлэлийг Гиббсийн диаграмм ашиглан тодорхойлоход худгуудын ус нь чулуулаг давамгайлсан мужид оршиж байгаа нь худгийн усны найрлага тухайн орчны геологийн тогтоц болон чулуулгаас хамаарч байгаа бөгөөд ус, чулуулгийн харилцан үйлчлэлд орж байна.

Түлхүүр үг: Баянзүрх дүүрэг, ундны ус, химийн найрлага, гүний худаг, ус, чулуулаг