Studying racehorse depictions via scriptural character and dimensional box analysis
DOI:
https://doi.org/10.69561/mjac.v26i50.4439Keywords:
dimensional box analysis method, character of racehorses, depiction of racehorses, racehorses scripturesAbstract
This study presents a scientifically grounded examination of how traditional Mongolian culture surrounding swift horses is visually represented in contemporary artworks. The research aims to compare the external characteristics of fast horses, as described in classical equine scriptures, with their portrayal in modern artistic creations. The analysis draws upon primary textual sources, including The Mergen toil Scripture, The Scripture on Erdenitü külüg-ün singjikü ba uyaqu jasaqu sudur orusibai, The scriptures on tqangdu vang-un küriyen-ü qurdun morin-u singji-yin niguča sudur-uud-un jingkini eke orusibai, The scriptures on sigamuni burqan-du mörgümüi, mangjusiri-du jalbarimui, The scripture on the Character of Racehorses. Based on these descriptions, one artwork from each of four contemporary artists was selected for analysis using the “Dimensional Box Analysis Method” within the framework of the “Sequential Descriptive Methodology.” A quantitative approach was employed to evaluate the extent to which the traditional equine features are reflected in the selected artworks. The findings reveal a significant alignment between the traditional textual descriptions and the visual representations of swift horses in the selected works, suggesting that contemporary Mongolian artists possess a nuanced understanding of equine traits and consciously integrate this knowledge into their creative practice. This research provides valuable insight into the intersection of cultural heritage, artistic methodology, and traditional knowledge, offering a foundation for further interdisciplinary studies on Mongolian equine culture.
Хүлгийн дүрслэлийг судар дахь шинж, хэмжээст их хайрцаглах аргачлалаар судлах нь
Хураангуй: Энэхүү судалгаанд уламжлалт хүлгийн соёлыг уран бүтээлээр хэрхэн тусган дүрсэлж буйг шинжлэх ухааны үндэслэлтэйгээр судалсан болно. Судалгааны зорилго нь хүлгийн шинжийн судруудад тэмдэглэсэн хүлгийн гадаад шинжийн дүрслэлийг орчин үеийн уран бүтээлчдийн бүтээл дэх дүрслэлтэй харьцуулан судлах болно. Үүний тулд судалгааны эх сурвалжууд болох “Мэргэн толь судар”, “Эрдэнэт хүлгийг шинжих ба уях засах судар оршив”, “Ханд вангийн хүрээний хурдан морины шинжийн нууц судруудын жинхэнэ эх оршвой”,“Шигамуни бурханд мөргөмүй, Манзуширт залбирмуй”, “Морины шинжийн нэгэн судар” дахь хүлгийн шинжийг дүрслэн бичсэн тодорхойлолтыг үндэслэн дөрвөн уран бүтээлчийн нэг, нэг бүтээлийг сонгон “Өртөөлөн дүрслэх арга зүй”-н “Хэмжээст их хайрцаглах аргачлал”-аар бүтээлүүдэд тоон аргаар дүн шинжилгээг хийж, гарсан үр дүнг танилцуулав. Судалгааны үр дүнд дээрх сударт дурдсан хүлгийн гадаад төрх, шинж чанарын дүрслэл нь сонгогдсон бүтээлүүдийн дүрслэлтэй олон талаараа нийцэж байгааг тогтоов. Монголын орчин үеийн уран бүтээлчид ч хүлгийн шинжийг судалж, уран бүтээлдээ тусган харуулдаг болохыг харуулж байна. Иймд энэхүү судалгаа нь адууны соёлын өв, уран бүтээлчдийн арга зүй, уламжлалын уялдаа холбоог судлах үндэстэй эх сурвалж болох ач холбогдолтой гэж үзэж байна.
Түлхүүр үгс: хэмжээст их хайрцаглах аргачлал, хүлгийн шинж, хүлгийн дүрслэл, хүлгийн шинжийн судар
Downloads
166
References
Алтантуяа, Б. (хөрв). “Заяын хүрээний хурдан морины судар.” Шигамуни бурханд мөргөмүй, Манзуширт залбирмуй. Архангай аймаг.
Гансүх, Энхтайван. 2025. “Монгол хүлгийн шинжийг судлан дүрслэх нь.” Ph.D дисс., Монгол Улсын Соёл урлагийн их сургууль.
Лувсанбалдан, Х. (хөрв). Эрдэнэт хүлгийн шинжих ба уях, засах судар оршив.
Лувсанбалдан, Х. 1989. Хүлгийн шинж. Улаанбаатар: Улсын хэвлэх үйлдвэр.
Намнандорж, О. 1989. Монголын хурдан морины тухай. Улаанбаатар: Улсын хэвлэлийн газар.
Цэрмаа, Д. (хөрв). “Хурдан морины нууц судар.” Ханд вангийн хүрээний хурдан морины шинжийн нууц судруудын жинхэнэ эх оршвой. Булган.
Чоймаа, Ш. 2017. “Монгол хэл, бичиг, соёл судлал.” Эрдэм шинжилгээний чуулган II.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Gansukh Enkhtaivan

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Copyright on any research article in the Mongolian Journal of Art and Culture is retained by the author(s).
The authors grant the Mongolian Journal of Art and Culture a license to publish the article and identify itself as the original publisher.

Articles in the Mongolian Journal of Art and Culture are Open Access articles published under a Creative Commons Attribution 4.0 International License CC BY.
This license permits use, distribution and reproduction in any medium, provided the original work is properly cited.