The problem of Zanabazar’s heritage as the basis of the Mongolian style

Abstract

According to the bibliographies of contemporary Western and Eastern art studies, Zanabazar’s artwork is categorized as “a school of the Sino-Tibetan style”. A comparative analysis of the style has not been conducted, even though Mongolian and some foreign experts have defined the Mongolian iconography art tradition as a Mongolian school of Buddhist art originating from G. Zanabazar. Nyam-Osoryn Tsultem, Evelina Ganevskaya, and Surun-Khanda Syrtypova were selected for the study; their evaluations and conclusions regarding the aesthetics of Undur Gegen’s artwork were examined, contrasted, and reflected in the structuralist model of the style. This is vital for the logical assessment of the Buddhist art of Mongolia and the style of Undur Gegen Zanabazar.
The paper also suggests that the “Mongol style” issue may be identified by examining ancient sources.

Өндөр гэгээн Г.Занабазарын өв, “монгол хэв маяг”-ийн тухай асуудалд

Хураангуй. Орчин цагийн өрнө, дорнын урлаг судлалын ном зүйд Занабазарын ур хийцийг “Хятад-Төвөдийн хэв маягийн нэгэн дэг сургууль” гэж үзэж байна. Хэдийгээр монголын болон зарим гадаадын судлаачид монгол шүтээн урлалын уламжлалыг Г.Занабазараас угшилтай буддын урлагийн монгол дэг сургууль хэмээн томъёолсон байдаг ч хэв маягийн харьцуулсан дүн шинжилгээ хийгдээгүй. Судалгааны ажлын хүрээнд Ням-Осорын Цүлтэм, Эвелина Ганевская, Сүрүн-Ханда Сыртыпова нарыг сонгон авч Өндөр гэгээний ур хийцийн хэв шинжид хийсэн тэдний үнэлэлт, дүгнэлтийг задалж, харьцуулсан дүн шинжилгээг хийж, хэв маягийн структуралист загварлалд оруулж тусгалаа. Ингэснээр Өндөр гэгээн Занабазарын хэв маяг, буддын урлагийн монгол хэв маягийг оновчтой тодорхойлоход ач холбогдолтой юм.
Мөн тус өгүүлэлд “монгол хэв маягийн” тухай асуудлыг эртний эх сурвалжуудыг судалж тогтоох боломж буй тухай таамаглалыг дэвшүүлсэн болно.

Түлхүүр үгс: Өндөр гэгээн Занабазарын ур хийц, монгол хэв маяг, монголын буддын урлаг