@article{Gankhuyag_Mookhor_Purevragchaa_2021, title={Influence of global warming on the growth of Populus /laurifolia.L/ trees along the Tuul River}, volume={31}, url={https://mongoliajol.info/index.php/MJAS/article/view/1534}, DOI={10.5564/mjas.v31i3.1534}, abstractNote={<p>The Tuul riparian forest ecosystem has been experiencing climate warming effects specifically during drought periods and increasingly adverse impacts of industries on the environment, deterioration in the natural water regime, water resource shortage. However, no comprehensive studies focused on riparian forest species in Mongolia have been conducted yet. This study aims to study tree-rings, in order to assess radial growth response to climate warming during past decades of the Tuul River basin. In total, 40 core samples were collected from tree /<em>Populus laurifolia </em>L./ 2 different locations. Tree-ring measurements are conducted with computer-based measuring system and data recording and their evaluation are conducted with TSAP-Win software. This is an ongoing research, and we will represent some results on climate response analysis applicable to last several decades. Furthermore, a focus should be given to far reaching socio-economic consequences since the riparian forest is naturally very sparse and locals living nearby strongly depend on the forest ecosystem services in Mongolia.</p> <p><strong>Туул голын дагуух улиас моддын өсөлтөнд уур</strong> <strong> амьсгалын дулаарал нөлөөлөх нь </strong></p> <p>Туул голын дагуух ойн экосистем  нэг талаас эрчимтэй нэмэгдэж байгаа дулаарал, түүнээс үүдэлтэй ган хуурайшлын нөлөөлөлд ямар нэг байдлаар өртөж, нөгөө талаас хотын суурьшил, үйлдвэрлэл болон төвлөрлийн улмаас усны горим алдагдах,  нөөц багасах сөрөг нөлөөнд  өртсөөр байна.  Ийм нөхцөл байдалтай байгаа боловч  голын эргийн бүс, татмын ой, модлог ургамлын тухайд ямар нэг судалгааны үр дүн  хэвлэгдээгүй байна. </p> <p>Энэхүү судалгааны ажлын зорилго нь  Улаанбаатар хотын орчим дахь Туул голын эргийн бүсийн улиас модны жилийн цагирагийн өсөлтийн явцыг шинжлэх, уур амьсгалын үзүүлэлтүүдээс хэрхэн хамаарч байгааг тогтооход чиглэгдэнэ. Жилийн цагирагийн хэмжилт боловсруулалтыг LINTAB болон TSAP-WIN  праграм хангажыг ашиглан хийж гүйцэтгэлээ. Дээж талбай дахь улиас моддын сүүлийн 50 орчим жилийн диаметрийн өсөлтийн ерөнхий хандлагаас үзэхэд 1995-2004 оны хооронд өсөлт харьцангуй сайн бөгөөд 2000 оны эхнээс цааш хугацаанд модны өсөлт аажим буурсан хандлагатай байна. Дээж талбай дахь улиас модны жилийн цагирагийн өсөлт нь өмнөх жилийн хаврын  улиралын хур тунадасны хэмжээ, жилийн нийлбэр хур тунадаснаас шууд хамаарч байгаа ба ургамал ургалтын хугацааны эхэн үе болох 3-5 сарын  хугацаанд агаарын температур бага буюу сэрүүн байх нь тухайн жилийн цагирагийн өсөлтийг нэмэгдүүлдэг байна. Өөрөөр хэлбэл хаврын улирлын хуурайшилт нь жилийн өсөлтийг хязгаарлагч хүчин зүйл  болж байна. Сүүлийн үеийн уур амьсгалын өөрчлөлтөөс үзүүлж байгаа нөлөөллийг тодорхойлж байгаа энэхүү судалгаа  цаашид Туул голын ай савын хэмжээнд илүү өргөн цар хүрээтэй хийгдэнэ.</p> <p><strong> </strong><strong>Түлхүүр үг</strong>: жилийн цагираг, диаметрийн өсөлт, голын татмын ой, температур, хур тунадас</p>}, number={3}, journal={Mongolian Journal of Agricultural Sciences}, author={Gankhuyag, Munkhbat and Mookhor, Khishigjargal and Purevragchaa, Battulga}, year={2021}, month={Feb.}, pages={75–81} }