МОНГОЛ ОРНЫ ЗАРИМ ГОЛЫН УСНЫ ЧАНАР БА (DIPTERA: CHIRONOMIDAE TANYPODIINAE) УСНЫ ШАВЖИЙН ТАРХАЛТ

Abstract

Энэ бүтээлд усны чанарыг хими, биологийн үзүүлэлтээр үнэлэхэд Шарын гол, Туул-Лүн, Хүйтэн-Шарын гол, Хангал-Жаргалант харуул орчимд усны чанар химийн индекс муу байв. Харин Орхон-Бат-Өлзийт, Түй-Богд, Идэр-Тосонцэнгэл, Ховд-Мянгад харуулын орчимд биологийн индекс муу байв. Хэдийгээр зарим цэгийн хувьд хоѐр үзүүлэлт хоорондоо ялгаатай байгаа боловч корреляцийн коэффициент нь r=0.59 гарсан болно. Тиймээс усны чанарыг хими, биологийн аль нэгээр нь үнэлэх бүрэн боломжтой болох нь харагдаж байна. Манай орны зарим голуудын хувьд ахуйн болон МАА-н гаралтай органик бохирдолын хэмжээ өндөр гарч байна. Онолын хувьд шим бохирдлын хэмжээ малын ялгадас, үхсэн малын сэг зэмээс үүдэлтэй юм. Бидний судалгааны явцад бохирдлын түвшин өндөр гарсан голуудын хувьд биогений элемент, сульфат, фосфатын хэмжээ бохирдлын хэмжээ багатай газраас өндөр байх нь судалгааны явцад ажиглагдав.. Бохирдлын зэрэг өндөр гарсан газруудын хувьд бохирдуулагч эх үүсвэр нь малын гаралтай шим бохирдоол, эрэг орчмын элэгдэл эвдрэл мөн үйлдвэрийн хог хаягдал, уурхайн бохир ус байв.

DOI: http://dx.doi.org/10.5564/mjas.v12i1.282