Soil hygiene indicators of Bayanzurkh district of the capital city and map of distribution of some heavy metals

Abstract

Heavy metals are natural constituents, but the loss of bio-geochemical balance due to human activities is creating a build-up of toxic forms in the environment, especially in the soil. To determine the level of pollution in the study area, the method of determining the degree of pollution and the ecological risk index developed by Hakansan Yuan and Rahman were used. The survey was conducted in the territory of Bayanzurkh district of the capital city between 2019-2020 and used the values of 66 points of soil hygiene and some heavy metals in the soil. According to the study, the content of lead (Pb), copper (Cu), zinc (Zn) is high and medium at 1-2 points, while the levels of nickel (Ni) and chromium (Cr) are low. According to the Ecological Risk Index, 66 points out of 5 substances have a risk index of less than 40 or less risk. Soil microbiology showed high levels of contamination by E. coli bacteria and Cl. prefringens. The “ger horoolol” district area becoming main source of microbiological pollution. Improvement of solid waste management and “ger horoolol” area planning is challenging issue to solve a soil pollution problem of Bayanzurh district area. To determine the proportion of the distribution of heavy metals overlapping with functional land use zones, all non-zinc elements were less than 30 mg / kg in residential areas and more than 20 mg / kg in industrial areas.

Нийслэлийн Баянзүрх дүүргийн хөрсний эрүүл ахуйн үзүүлэлтүүд ба зарим хүнд металлын бохирдлын дүн

Хүнд металлууд байгалийн бүрдэл хэсэг боловч хүний үйл ажиллагааны нөлөөнд био-геохимийн тэнцвэрт байдал нь алдагдсанаар амьдрах орчин, ялангуяа хөрсөнд хортой хэлбэрийн хуримтлал бий болгож байна. Судалгааны талбайн бохирдлын түвшинг илэрхийлэхийн тулд Хакансан Юан, Рахман нарын тодорхойлон гаргаж ирсэн бохирдлын зэрэг, экологийн эрсдлийн индекс тодорхойлох аргыг ашигласан. Судалгаагаа нийслэлийн Баянзүрх дүүргийн нутаг дэвсгэрт 2019-2020 оны хооронд хийгдсэн хөрсний эрүүл ахуй болон хөрсний зарим хүнд металлын 66 цэгийн утгыг ашиглалаа. Судалгаагаар хар тугалга (Pb), зэс (Cu), цайрын (Zn) агууламж бохирдлын зэргийн хувьд 1-2 цэгт бохирдлын хүчин зүйл их болон дунд гэсэн утга гарсан бол никель (Ni), хромын (Cr) хувьд бага түвшинд байна. Харин экологийн эрсдлийн индексээр 5 бодисын 66 цэгийн үзүүлэлтээр эрсдлийн индекс 40-өөс бага буюу эрсдэл багатай гэж гарлаа.  Хөрсний микробиологийн дүнгээр E. coli бактер, агааргүйтсэн бичил биетэн Cl. prefringens –ийн бохирдол өндөр гарсан. Баянзүрх дүүргийн хөрсөн дэх нянгийн хэмжээг бууруулах ажлыг хотын гэр хороолол дунд үүссэн хог хаягдлыг цэвэрлэх, нүхэн жорлонгийн нөхцлийг сайжруулах зэргээс эхлэх шаардлагатай байгааг харуулж байна. Хүнд металлын тархалтыг газар ашиглалтын функциональ бүсүүдтэй давхцуулан эзлэх хувийг тодорхойлоход сууцны бүсэд цайраас бусад элемент 30 мг/кг-аас бага, үйлдвэрийн бүсэд хүнд металлууд 20 мг/кг-аас дээш агууламжтай тархсан байна.

 Түлхүүр үг: хөрсний бохирдол, эрүүл ахуй, газар ашиглалтын бүс, хүнд металь